Lichaam en anatomie

Ziekte van Dupuytren

Wat is de ziekte van Dupuytren?

De ziekte van Dupuytren  is een aandoening waarbij zich een harde streng in de handpalm van de ringvinger, middelvinger of pink vormt. (aponeurosis palmaris). De aandoening werd in 1831 door baron Guillaume Dupuytren beschreven. Hoewel hij niet de eerste was die deze aandoening beschreef, was hij wel de eerste die deze aandoening lokaliseerde. Tot op heden is de oorzaak van de aandoening onbekend. De ziekte zou mogelijk al bij de Kelten voorkomen, vandaar dat ook wel gesproken wordt over de "Keltische Klauw".

De Ziekte van Dupuytren komt vooral voor bij Noordwest-Europese volkeren, terwijl het vrijwel niet voorkomt bij Afrikaanse volkeren.  Het wordt ook wel de Viking ziekte genoemd, omdat de geografische verspreiding van de ziekte over Europa en Groot-Brittannië overeenkomt met de Viking trektochten.

Ontstaan van de ziekte van Dupuytren

De aandoening begint met een knobbeltje in de handpalm. Soms ontstaat de streng binnen enkele maanden, soms kan het ook jarenlang duren voor de ziekte verergert. Deze streng trekt de betreffende vinger krom, op den duur kan men de vingers niet meer bewegen. Meestal ontstaat de ziekte bij de ringvinger of pink (of allebei), maar het kan bij alle vijf de vingers voorkomen.

Vergelijkbare aandoeningen kunnen ook voorkomen op andere lichaamsdelen, zoals de voetzool (ziekte van Ledderhose),  of op de penisschacht ( ziekte van Peyronie).

De ziekte treedt meestal op na het 40e levensjaar. Mannen krijgen de Ziekte van Dupuytren vaker dan vrouwen. Vaak komt de aandoening aan beide handen tegelijkertijd voor (bilateraal). Een agressievere vorm van de ziekte en ook een hogere kans op terugkeer en/of uitbreiding, wordt geassocieerd met jonge leeftijd van aanvang, positieve familie historie, bilateraal (handen) en ectopische aandoening (zoals ziekte van Ledderhose of Peyronie). De ziekte wordt ook geassocieerd met epilepsie, diabetes, zware arbeid, overmatig alcoholgebruik, roken en verhoogde cholesterol.

Behandeling van de ziekte van Dupuytren

De Ziekte van Dupuytren kan operatief behandeld worden. Een operatieve behandeling is niet gericht op het wegnemen van de ziekte maar op het herstellen van de handfunctie. Een vaak gebruikt criterium is of de patiënt zijn of haar hand vlak op de tafel kan leggen. Een veel toegepaste operatie is fasciectomie. Hierbij wordt de huid opengemaakt en wordt het aangetaste weefsel (fascie) plus een kleine marge weggenomen.

In het UMCG in Groningen is onderzoek gedaan naar naald-aponeurotomie waarbij met een naald de strengen onderhuids worden doorgesneden. Voordeel van deze techniek is dat het herstel na operatie sneller is. Nadeel is dat de kromstand sneller terug zou kunnen komen.

In het Erasmus MC in Rotterdam wordt gewerkt met een nieuwe naaldmethode in combinatie met het inspuiten van lichaamseigen vet om terugkeer van de ziekte zoveel mogelijk te vertragen.

Deze methode wordt bij eerste operaties toegepast en op dit moment wordt ook onderzoek gedaan, hoe effectief deze methode is bij mensen die al 1 of 2 keer eerder geopereerd zijn.

De revalidatie na fasciectomie kan lang duren, zeker bij mensen met arbeid waarbij zwaar werk met de handen wordt verricht. Bij de minimaal invasieve technieken die in Groningen en Rotterdam worden gebruikt, is deze revalidatie flink korter. Vaak echter komt de ziekte terug, soms na enkele maanden al, soms pas na tientallen jaren. Als er meerdere keren geopereerd moet worden, neemt de kans op zenuwbeschadigingen toe.

Lees meer over dit onderwerp in onderstaand boek:


Dupuytren’s Contracture

Door: Colin Ball

Reactie plaatsen